Političku i društvenu atmosferu treba usmjeriti na reformu koja će omogućiti da u narednih pola godine Crna Gora napreduje u procesu EU integracija i obnovi poziciju regionalnog lidera, ocijenio je u emisiji “Pressing” na Gradskoj RTV generalni sekretar SDP Ivan Vujović.
On ističe da je integraciono problematično i štetno što se forsira Otvoreni Balkan – tema oko koje postoji značajna nesaglasnost i koju ne podržava EU.
Vujović, pored ostalog, tvrdi da je ta inicijativa u najmanju ruku sumnjiva, problematična, kontroverzna i otvara niz pitanja na koja još uvijek nijesmo dobili odgovor.
“Očekuju nas zahtjevni reformski zadaci na putu evropskih integracija u kojima stagniramo zahvaljujući prethodnoj vladi, gdje nije učinjeno gotovo ništa”, dodaje Vujović.
Politički i integraciono štetna inicijativa
Priča o Otvorenom Balkanu, ističe, forsira se pretjerano i nepotrebno iz raznih političkih razloga.
“Kroz Otvoreni Balkan nam se sugeriše da umjesto da se usklađujemo sa onom adresom kojoj težimo, a to je EU, mi se usklađujemo sa onim sistemima koji su daleko iza nas – kao što je Srbija, Sjeverna Makedonija i Albanija koje još uvijek nijesu ušle u proces pregovaranja”, navodi Vujović, dodajući da je Crna Gora u određenim oblastima dostigla odgovarajuće standarde.
Stoga, dodaje, podrška Otvorenom Balkanu predstavljala bi kretanje unazad u procesu integracija.
“U parlamentu bismo morali da usvajamo i usklađujemo određene zakone, za šta bi morala da postoji većina koja podržava tu inicijativu”, ističe Vujović.
Bez unutrašnje i vanjske saglasnosti
On podsjeća da nam je od 2014. dostupna relativno uspješna regionalna inicijativa Berlinski proces koju podržavaju i naši evropski partneri.
“Zbog čega ne idemo auto-putem nego želimo da skrenemo na neku stranputicu?”, upitao je Vujović, ocjenjujući da se iza Otvorenog Balkana krije politička motivacija koja nije u interesu Crne Gore.
Vujović naglašava da je vlast u Srbiji, konkretno predsjednik države Aleksandar Vučić, najveći promoter te ideje.
“Vučić, koji je sinonim anti-demokratije i zatvorenog društva, promoviše Otvoreni Balkan i mi u Crnoj Gori treba da raspravljamo o nečemu što je njegova ideja i da se usklađujemo sa time, umjesto da intenziviramo evropske integracije?!”, navodi Vujović.
Razlog stagnacije na putu evropskih integracija je, ocjenjuje, jednim dijelom i zbog odsustva vizionarskog i strateškog pristupa EU u cjelini i favorizovanja administrativnog, odnosno birokratskog puta, ali i nepostojanja dovoljno svijesti da Evropska unija nije cjelovita u političkom, bezbjednosnom i ekonomskom smislu dok ne integriše Zapadni Balkan kao svoje prirodno okruženje, odnosno zemlje koje istorijski, geografski, kulturološki i u svakom drugom smislu pripadaju EU.
“Nakon tragičnih dešavanja tokom ruske agresije na Ukrajinu i svega što je ogolilo politiku Rusije i brojnih sponzora ruske politike u regionu, kojih ima i u Crnoj Gori, vjerujem da su evropski partneri otvorili oči i shvatili da će i EU biti dugoročno nestabilna, necjelovita i neodrživa ukoliko ovaj region ne integriše”, pojašnjava Vujović.
Vjerujem, kaže, da se strateški prostor otvorio, ali i da to ne treba da nas uljuljka, jer znamo šta treba da uradimo kako bismo natjerali evropske partnere da dodatno otvore oči i prepoznaju naš rezultat koji mora biti konkretan i koji nas može pogurati dalje.
“Crna Gora može brže nego ostali da se mijenja na bolje, ukoliko postoji politička volja”, ocjenjuje Vujović i dodaje da izjave evropskih zvaničnika svjedoče da nam se šansa otvara.
Taktički usmjereno “zahlađenje odnosa” Rusije i Srbije
Kada je riječ o posjeti šefa ruske diplomatije Sergeja Lavrova Srbiji, Vujović kaže da će on donijeti Putinovu poruku Vučiću u kojem pravcu Srbija treba da vodi politiku.
“Vidimo taktički umjereno zahlađenje odnosa na toj relaciji, sudeći po tome kako je javnost u Srbiji izvještavala o ruskoj agresiji na Ukrajinu svih ovih mjeseci i imajući u vidu da je Srbija jedina zemlja u regionu koja se nije uskladila sa zajedničkom evropskom politikom vezano za uvođenje sankcija Rusiji”, ocjenjuje Vujović.
To je, dodaje, jedan od razloga zbog čega je inicijativa Otvorenog Balkana vrlo problematična.
“Vjerujem da više Srbija neće moći da sjedi na dvije stolice. Svaka zemlja u regionu koja želi biti dio EU treba da vodi politiku koja će je dovesti tamo”, tvrdi Vujović.
SPC ima viška prava u Crnoj Gori
Govoreći o rješavanju ugovornih odnosa države sa vjerskim zajednicama, Vujović ističe da se zlonamjerno potencira teza o tzv. temeljnom ugovoru sa Crkvom Srbije.
“Ne radi se ni o kakvom temeljnom ugovoru, riječ je o rješavanju ugovornih odnosa.
Prethodna vlada je sve to radila zlonamjerno, traljavo i degradirajuće za Crnu Goru. Treba isto obezbijediti i za CPC, ukoliko ona iskaže potrebu za tim, kako bi se omogućio ravnopravan odnos svih vjerskih zajednica i građana”, smatra Vujović.
Sa obje vjerske zajednice, kaže, treba regulisati pravne obaveze i primijeniti ravnopravan tretman, bez ikakvih temeljnih ugovora.
“SPCje navikla da ima povlašćen položaj i bude iznad zakona i Ustava, da degradira našu kulturnu tradiciju i ruši vjekovne kultove koji su postojali. Znamo da je prethodna vlada tamo konstituisana i da su politički procesi usmjeravani dominantno sa te adrese. Kleronacionalistička vlada je zbog toga i pala”, pojašnjava Vujović.
Svako dalje postupanje na toj liniji, dodaje, imaće gotovo isti epilog i biće neprihvatljiva.
“Pitanje statusa SPC ne treba stavljati u fokus već ekonomska i socijalna pitanja koja su građanima najvažnija”, ističe sagovornik Gradske RTV i dodaje da ne zna šta fali Crkvi Srbije u Crnoj Gori.
“Mislim da imaju viška prava u Crnoj Gori”, zaključuje Vujović.